Թաթուլ Հակոբյան
Ընթերցողին ենք ներկայացնում հայ լրագրող, «Հայկական ուսումնասիրությունների ԱՆԻ կենտրոն» հիմնադրամի համակարգող, «Սիվիլիթաս» հիմնադրամի մեկնաբան-վերլուծաբան Թաթուլ Հակոբյանի երեք գրքերը:
Հայացք Արարատից. Հայերը և թուրքերը գիրքը կազմված է 3 մասից: Առաջին տասը գլխում պատմվում է 1918-1921 թթ. հայ-թուրքական (քեմալական) հարաբերությունների մասին: Երկրորդ մասի 7 գլուխներում հեղինակը ներկայացրել է հայ-թուրքական շփումներն ու հարաբերությունները այն տարիներին, երբ Խորհրդային Հայաստանը մաս էր կազմում ԽՍՀՄ-ին: Գրքի երրորդ մասի 11 գլուխներում Հայաստան-Թուրքիա հարաբերությունների պատմությունն է 1988-ից մինչև մեր օրերը: Գիրքը ունի նաև առաջաբան («Ամենատխուր պատարագը») և վերջաբան («Երկի´ր Նաիրի, ո՞ւր ես»), ինչպես նաև հավելված, որում ներկայացված են Հայաստանի և Թուրքիայի միջև ստորագրված բոլոր փաստաթղթերը: Հեղինակը լրագրողական արհեստավարժության բարձրագույն մակարդակով ներկայացրել է Երևան-Անկարա հարաբերությունների յուրաքանչյուր հանգրվանը, կատարել արխիվային հսկայական աշխատանք:
2021 թ. լույս է տեսել լրագրողի «Արցախյան օրագիր. Կանաչ ու սև. 2020-ի հայկական աղետը» գրքի 4-րդ հրատարակությունը:
Թերմինե Մանուկյանի «Աշնանային շշուկներ» գրքի շնորհանդես
Երեք ամիս առաջ էր , երբ մեզ մոտ' գրադարանում, շատ հարազատ ու հաճելի հանդիսատեսի ներկայությամբ նշեցինք ամերիկաբնակ բանաստեղծուհի Թերմինե Մանուկյանի «Աշնանային շշուկներ» գրքի շնորհանդեսն ու քննարկեցինք մյուս 7 գրքերը։ Բազմաբովանդակ ստեղծագերծություններ, համարձակ խոսք, կարոտ հայրենի եզերքների հանդեպ, սեր ու թախիծ, հայրենիք ու ընտանիք...Ահա այն հիմնական թեմաները, որ Թերմինե հայուհուն դարձրել են սրտացավ այնպիսի բանաստեղծուհի, ում ստեղծագործություններին անդրադարձել ու բարձր են գնահատել Գևորգ Քրիստինյանն ու Հովհաննես Շիրազը։
Հերման Հեսսե «Ուխտագնացություն Արևելք»
«Անտարես» հրատարակչությունը լույս է ընծայել գերմանացի արձակագիր, գրականության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր Հերման Հեսսեի «Ուխտագնացություն Արեւելք» վեպը: Գերմաներենից թարգմանությունը, վերջաբանը եւ ծանոթագրությունները՝ Աշոտ Ալեքսանյանի:
Հեսսեն «Ուխտագնացություն Արեւելքը» գրել է 1930-1931-ին՝ երկրորդ համաշխարհային պատերազմի նախաշեմին: Աշոտ Ալեքսանյանի բնորոշմամբ՝ գերժամանակակից այս առասպելապատումի թեման հոգեւոր մարդու մեկուսացումն է եւ նրա անձնական կյանքն ու գործը վերանձնական գաղափարին, համայնքին ծառայեցնելու գիտակցումը.
«Ընթերցողը միանգամից տեսնում է, որ Ուխտագնացությունը բոլորվին էլ դեպի Արեւելք տեղի չի ունենում, սա հոգու Արեւելքն է, այսինքն, աստվածային հավատքի հիմքը, որ միշտ Արեւելքից է եկել Եվրոպական քաղաքակրթություն: Իհարկե, սա այդ ուղեւորությունն է, բայց սա նաեւ ինքնախորասուզում է, ինքն իր մեջ ճանապարհորդություն: Սահմաններն են հետաքրքիր այս վեպի, ամբողջ գործողությունը տեղի է ունենում պատմական Շվաբիա երկրամասում, որն ընդգրկում է Գերմանիայի, որոշ չափով Ֆրանսիայի եւ Շվեյցարիայի մի հատվածը, այս երկրամասում է Հեսսեն ծնվել, մեծացել, կյանքի մեծ մասը ապրել, այստեղ է ձեւավորվել որպես գրող»:
Ինչու՞ ուխտագնացություն: Խոսելով վերնագրի ընտրության մասին՝ թարգմանիչը նշում է, որ բուն գերմաներենով «ճամփորդություն» է, ֆրանսերեն, անգլերեն եւ շատ այլ լեզուներով նույնպես ճամփորդություն է թարգմանվել, բայց իմաստը ուխտագնացությունն է:
Մարտինե Մադեն «Անուշ. արգելված սիրո պատմություն»
«Գիտանք» հրատարակչությունը լույս է ընծայել իռլանդուհի գրող Մարտինե Մադենի «Անուշ. արգելված սիրո պատմություն» վեպը (Martine Madden, Anyush, 2014):
Վեպը պատմում է առաջին աշխարհամարտի ժամանակ թուրքական բանակի սպայի և գյուղացի հայ աղջկա սիրո մասին: Հազվադեպ վեպերից է, որի հեղինակը հայ կամ թուրք արմատներ չունեցող իռլանդուհի է, որը նախկինում անտեղյակ էր հայերի ցեղասպանությունից, պատահմամբ լսել է դրա մասին և սրտի կանչով գրել է սիրո պատմություն, որի ցնցող բովանդակությունը շատ ավելի հուզական ու ակնառու է դարձնում պատկերացումը թուրքերի կատարած ոճրագործության մասին, քան հարյուրավոր չոր պատմական փաստերը: Գործող հերոսները սովորական գյուղացի հայեր են, սովորական թուրք զինվորներ ու ոստիկաններ և քուրդ ավազակներ: Վավերագրական կամ պատմական փաստերը չեն կարող ներկայացնել եղեռն ապրած ամեն մի առանձին հայի կյանքն ու հույզերը. վեպի հերոսների աչքով ընթերցողը տեսնում է ցեղասպանությունը «ներսից»: Բայց վեպը ցեղասպանության մասին չէ, այլ թուրք սպայի ու հայ աղջկա կյանքի պատմությունն է ցեղասպանության հետնապատկերին:
